Dostum Bogdan Iorga’nın da yardımları sayesinde bir Emil Michel Cioran kaydını daha Türkçeye çevirdim. Evvela, onun bu röportaj kaydı hakkında yazdığı Cioran, Eminescu, Romanya konulu şu kısa yazısını aktarmak istiyorum. Ve iyi seyirler, iyi okumalar diliyorum.
Marilena Rotaru hanımefendi tarafından gerçekleştirilen bu röportajın kaydı, 1990 yahut 1991 yıllarına aittir. Görüşmenin Rumen milli şairi Eminescu, yani Mihai Eminescu etrafında döndüğünü düşünecek olursak, şairin doğum günü olan 15 Ocak civarında bir tarihte çekildiğini zannediyorum. Paris’teki bir Romanya kültür etkinliği vesilesiyle (bu örnekte, mülakatta görüldüğü üzere bir tiyatro etkinliğiyle) bir araya gelinmiştir.
Görüşme, her şeyin mümkün göründüğü 90'larda Romen toplumunu canlandıran ve entelektüelleri ayaklandıran değişim umudu vaadini ortaya koyuyor ve Batı’dan gelen devasa büyüklükteki bir sempati dalgası, kendimize zarar veren bir uğraşla, metodik olarak ıskaladığımız birçok şansa sahip olmamızı sağlamıştı. Ardından ise, siyasi paradigmanın değişimi (Avrupa'nın son komünist diktatörünü deviren 22 Aralık 1989 Devrimi) bizleri nasıl yararlanacağımızı bilmediğimiz bir “avantajlı bir konuma” sürükledi.
Emil Cioran’ın insanda uyandırdığı duygu, yapmacıksız, diri ve hakiki bir insanın duygusudur. Yurttaşlarıyla görüştüğü vakitlerde daima bu samimi coşkusu görülmekteydi. 1992 yılında onunla tanıştığımda da yine aynı sıcak şevkle bahtiyardım.
Bu hafıza canlandırıcı kaydın tercümesinde uğraştığımız için müteşekkirim.
Bogdan Iorga
Ayrıca blogumda, daha önce, Bogdan Iorga'nın Cioran'la tanışma hikayesindeki fotoğraflarını da onun izniyle paylaşmıştım. Şuradan bakabilirsiniz: Bogdan Iorga'nın Emil Cioran Fotoğrafları, Link:
Röportajın yazılı hali:
Marilena Rotaru: Şu anda nutku tutulmuş bir muhabirim. Mucizevi bir şekilde karşınızda olduğum için çok heyecanlıyım. Öyle uzun zamandır, sizi burada gördüğümden beri, size öyle çok soru sormayı hayal etmiştim ki, duygularım hepsine de ket vurdu. Ancak, Paris’teki Rumen tiyatrosunun burada, bu akşamlardaki bu haber dosyası için, sizden bu Eminescu'dan sonra Eminescu’yu nasıl gördüğünüzü bize anlatmanızı rica edeceğim.
Emil Cioran: Olağanüstü. “Bouleversée”[üzgün] Rumencede hangi sözcüğe karşılık gelir. Yani anlamı…
Marilena Rotaru: Şaşkın.
Emil Cioran: Yok, yok, şaşkın değil, şaşkın değil. Etkilenmiş ama…
Marilena Rotaru: Afallamış…
Emil Cioran: Afallamış… Yani gerçekten de gördüğünüz gibi… Çok ilgi çekici ve kusursuzca olduğunu biliyordum… “Bouleversant” yani… Üzücü, dediğim gibi ama, üstesinden geldi. Müthiş!
Marilena Rotaru: “Çok güzel olmasını bekliyordum ama bu şekilde değil” gibi bir şey söylediğinizi işittim…
Emil Cioran: Evet, evet, işte o ifadeydi. Müthiş! Bir şekilde Romanya’nın kökenlerine geri döndüğüm izlenimine kapıldım.
Marilena Rotaru: Hepimiz geri dönüyoruz…
Emil Cioran: Hepimiz geçmişle uzlaşmamız gerektiği gibi, tiyatro etkinlikleriyle, Romanya tarihinde yaşanan her şeyle geri dönüyoruz… Müthiş. Her hâlükârda, Eminescu olmasaydı, istifa etmeliydik!
Marilena Rotaru: Geçenlerde konuştuğum Besarabya’lı bir şair bana şu sözleri söylemişti: “Zamanı gelmiş bir fikre hiçbir ordu karşı koyamaz.” Romanya'da neler olduğunu ve şimdi neler olduğunu düşünüyordum ben de. Ve bu gece bir kez daha Eminescu’nun bu kalıcılığı hakkında düşünüyordum.
Emil Cioran: Eminescu, Romanya’nın mazeretidir.
Ayrıca, Emil Michel Cioran ile ilgili Yazılı ve Videolu Tüm Çevirilerim, Link: http://avuntusaati.blogspot.com/2020/04/emil-michel-cioran-ile-ilgili-yazl-ve.html
Mehmet Gündoğdu
avuntusaati@gmail.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder