Moderniteye getirdiği sıkı ve keskin eleştirileriyle tanınan Kolombiyalı yazar Nicolás Gómez Dávila'nın yapıtlarından seçtiğim yüz yirmiyi aşkın aforizmayı Türkçeye çevirdim.
Dávila'nın yirminci yüzyıla dair özdeyişleri bugün de ehemmiyetini koruyor.
İyi okumalar diliyorum.
Nicolás Gómez Dávila'dan Tüm Çevirilerim
1
« Medyanın sayısızca saçmalık yayımladığı bir çağda bir insan, bildiği şeylerle değil, bilmediği şeylerle aydındır. »
2
« Şiddet bir uygarlığı yok etmek için gerekli değildir. Her uygarlık onu yaratmış olan eşsiz değerlere artık kayıtsız kaldığı için ölür. »
3
« Ölmekte olan toplumlar, kanunları çoğaltırlar. Tıpkı ölmek üzere olan insanın, tedavi yöntemleri biriktirmesi gibi. »
4
« Devrim ilericidir ve devletin gücünü daha ileriye taşımayı esas alır; isyan ise gericidir ve devleti ortadan kaldırmayı hedefler.
Devrimci potansiyel bir hükümet yetkilisidir; isyancı ise eylem halindeki bir gericidir. »
5
« Günümüz insanı, sevmiyor; fakat sevgiye sığınmak istiyor; umut etmiyor, ama beklentilerine sarılıyor; inancı yok ve ancak dogmalarında teselli buluyor. »
6
« Günümüz insanı mapushane duvarlarına dokunmaktan kaçındığı için kendini özgür zanneden bir tutsaktır. »
7
« İnsanlar, politikanın, sorunlarını çözeceğine inanmayı bıraktıkları zaman olgunlaşır. »
8
« Hiçbir diploma cahil bir ruha çare olmaz. »
9
« Hakikatler göreceli değildir. Hakikat hakkındaki görüşler görecelidir. »
10
« İnsan ile hiçlik arasında Tanrı'nın gölgesi hüküm sürer. »
11
« İdeal toplum diye tabir edilen şey, insanoğlunun azametinin mezarlığı olacaktır. »
12
« Yalnızca Tanrı'ya güvenmek, bizim için gerçek bir özerkliktir. »
13
« Demokratik parlamentolar, müzakerelerin geçtiği mekânlar değil, daha çok popüler mutlakiyetçiliğin fermanlarının yazıldığı yerlerdir. »
14
« Modern dünya hiç yenilmeyecekmiş gibi görünüyor. Tıpkı soyları tükenmiş dinozorlar gibi. »
15
« Kinizm, her dogmatik davranış gibi oldukça basit bir tavırdır. »
16
« Tanrı, sevdiğimiz şeyin özünde yer alır. »
17
« Batı, ona yanaşan Batılı olmayan her ruhu soldurur. »
18
« Edepsizlik, yeryüzünü sömürgeleştirmiş durumda.
Sahip olduğu silahlarla, yani televizyonuyla, radyosuyla ve basınıyla. »
19
« Nihayetinde her toplum haset çok fazla yaygınlaştığında dağılır. »
20
« Hiçbir şey, her şeyi anlayan bir zekâ kadar yüzeysel olamaz. »
21
« Modern insanın evrendeki yalnızlığı, sessiz köleler arasındaki bir efendinin yalnızlığını andırıyor. »
22
« Aptalca fikirler ölümsüzdürler. Her yeni nesil onları tekrar tekrar icat eder. »
23
« Birçokları, sadece Tanrı'yı rahat bir vicdan içinde unutabilmek için insanlığı seviyor. »
24
« Bize ihanet edenler, ihanetlerinden ötürü bizi asla affetmezler. »
25
« Bir entelektüelin Komünist Partiyle olan evliliği, her daim zina ile sonuçlanır. »
26
« Bütün edebiyat, nasıl okuması gerektiğini bilen okurlarla her vakit çağdaştır. »
27
« Çağdaşlarımız gibi düşünmek refah ve aptallık içerisinde yaşamak için tam uygun bir reçetedir. »
28
« Tanrı dışında her hedef küçük düşürür bizi. »
29
« Kabalık, olmadığımız biri gibi davranmaktan ibarettir. »
30
« Tarih, bir dizi gece ve gündüzden ibarettir. Kısa günler ve uzun geceler. »
31
« Toplumda artık hiçbir şey saygıyı hak etmediğinde, yalnızlığımıza çekilip, yeni sessiz sadakatlerle kendimizi yeniden yazmalıyız. »
32
« İlerleme: Hubris ile Nemesis'in birbiriyle kaynaşmasıdır. »
33
« Modern tarih, iki insan arasındaki diyalogdan ibarettir. Tanrı'ya inanan insan ile kendisinin bir tanrı olduğuna inanan insan arasındaki diyalogdan ibarettir. »
34
« Gerçek okur, diğer insanların yalnızca üstünde çalışmak için okuduğu kitapları sırf kendi zevki için okuyan okurdur.»
35
« Aşağılık bir toplumu tehdit eden anarşi, toplumun cezası değil, bilakis devasıdır. »
36
« Kendi kargaşamız dışında diğer her şey bir kaos gibi gelir bize. »
37
« Aşk, bir gizem değil, gizemin dağıldığı yerdir. »
38
« Haysiyet içerisinde yaşlanmak, her anın görevidir. »
39
« Hakikat tarihin içindedir, ama tarih hakikat değildir. »
40
« Ruhumuzun bir istikbali var. İnsanlığınsa, hiçbir istikbali yok. »
41
« Sadakat, yeryüzündeki en asil müziktir. »
42
« Edebiyat hiç kimse yazmadığında değil, herkes yazdığında ölür. »
43
« Şüphecilik, inancı sakatlamıyor; onu buduyor. »
44
« Her sanat yapıtı, bizlere Tanrı'dan bahseder.
Ne anlatırsa anlatsın. »
Ne anlatırsa anlatsın. »
45
« Şiir madde ile ruhu metaforda uzlaştırarak bir şeyleri kurtarır. »
46
« İnsanlığın üç düşmanı: Şeytan, devlet ve teknoloji. »
47
« Tanrı, modern insan için bir baş ağrısıdır. »
48
« Edebiyatta, kahkahalar çabucak ölür, ama gülümsemeler ölümsüzdür. »
49
« Yaşam bir hiyerarşiler atölyesidir.
Yalnızca ölüm demokratiktir. »
50
« Modern iyimserlik, endüstri çarklarını yağlamak için tasarlanmış ticari bir üründür. »
51
« Toplumun bir zamanlar ileri gelenleri vardı; bugünse yalnızca ünlüleri var. »
52
« Demokrasilerde politikacılar, egemen halkın soytarıları olup çıkarlar. »
53
« Demokratın fikirleri, tavırlarına oranla çok daha hoşgörülüdür. »
54
« Ne bir yenilgi ne de bir talihsizlik, yaşama iştahını azaltır.
Yalnızca ihanet onu ortadan kaldırır. »
55
« Tarafsızlık tembelliğin ve korkunun evladıdır. »
56
« İnsan her yaşı aynı yoğunlukta yaşamaz. »
57
« Düş gücünden yoksun insanlar, ruhumuzu dondururlar. »
58
« İnsan, kendi âcizliğinin seyircisi olmaktan öteye bir türlü geçememiştir. »
59
« İnsan, hiçbir zaman kazandığı konforun nelere mal olduğunu hesap etmez. »
60
« Güç, hiç kimseyi yozlaştırmaz. Yalnızca gizli tutulmuş olan yozlaşmışlığı serbest bırakır. »
61
« Bir insan, ne kadar çok özgür olduğuna inanıyorsa, beynini yıkamak da o kadar çok kolaydır. »
62
« Evren, metafiziksel bir serüvene ilişkin değilse, her şey önemsizdir. »
63
« Ruh, içe doğru büyür. »
64
« Yalnızca bir tek şey beyhude değildir: Anın duygusal mükemmelliği. »
65
« İnsanoğlu, hatalarını tekrarlayarak onları düzelttiğine inanıyor. »
66
« Tevazu, bizi her ne kadar cehennemden kurtarmasa da, ne olursa olsun, alay konusu olmaktan kurtarır. »
67
« Sualler yalnızca aşkla yüz yüze geldiklerinde sessizliğe bürünür.
Niçin aşık oluruz? ise tek imkânsız sorudur. »
68
« Arzunun zehri, tutkuyu besleyişindedir. »
69
« Devlet büyüdükçe birey küçülür. »
70
« Marx savaşı kazanabilir gibi duruyor, lakin Malthus savaşı illa kazanacaktır. »
71
« Tutarsız muhatap, hasımdan çok daha fazla rahatsız edicidir. »
72
« Devrimlerin işlevi, onları yaratan yanılsamaları tuzla buz etmektir. »
73
« Aşk, kişide tarif edilemez olanı sever. »
74
« Düş gücü, evrende yaşamanın mümkün olduğu tek yerdir. »
75
« Üzücü, tıpkı bir biyografi gibi. »
76
« Modern trajedi, hezimete uğramış aklın değil, zafer elde etmiş aklın trajedisidir »
77
« Sevmek, bir varlığın aşılamazlığı etrafında durmaksızın dolanmaktır. »
78
« İnancım, yalnızlığımı görünmeyen bir yaşamın dingin fısıltısıyla dolduruyor. »
79
« Sevdiğimiz insanın gülümseyişi, bezginliğe karşı tek etkili devadır. »
80
« Her vaazı gayriihtiyari bir ironiyle dinlerim.
Dinim, tıpkı felsefem gibi, Tanrı’ya güven duymaya dayanıyor. »
81
« Bütün memnuniyetler bir tür unutuş şeklidir. »
82
« Edebiyatın üç düşmanı var: gazetecilik, sosyoloji ve etik. »
83
« Bir insan yalnızca aptallarla aynı fikirde olmaktan korkmuyorsa zekidir. »
84
« Tanrı’nın ölümü, enteresan bir fikirdir, ancak Tanrı’yı etkilemeyen bir fikirdir. »
85
« Kötülük problemini ele almaktan kaçınan bir felsefe, naif çocuklar için anlatılan bir peri masalı olmaktan öteye geçemez. »
86
« Şiir, insan kilindeki Tanrı'nın parmak izidir. »
87
« İyi bir mizah duygusu ve karamsarlık olduğu müddetçe, yanılmak veya sıkılmak mümkün değildir. »
88
« Modern angarya, Tanrı'ya inanmayı zorlaştırmaz, ancak O’nu hissetmeyi olanaksız kılar. »
89
« Devrimci olmak için az biraz kaçık olmak gerekir; muhafazakâr olmak içinse az biraz sinik. »
90
« İnanç, nesneye ilişkin bir bilgi değildir.
Ama onunla birleşmektir. »
91
« İnsan hapsedilemez; o ancak kendini hapseder. »
92
« İlkbahar, dünyanın ebedî sonbaharının düşüdür. »
93
« Bir yazar yalnızca kendisinin sözcüsü olmalıdır. »
94
« Tanrı, aletleri icat etti; şeytansa makineleri. »
95
« İnsanlar eşit doğsalardı, can sıkıntısını ortadan kaldırmak için illa eşitsizliği icat ederlerdi. »
96
« Totalitarizm, din ve devletin uğursuz bir birleşimidir. »
97
« Retorik, demokrasi bahçesinin biricik çiçeğidir. »
98
« Bu yüzyılda her şey hacimlidir.
Hiçbir şey anıtsal nitelikte değildir. »
99
« Haberler zamanla gerçeklerin yerini alıyor. »
100
« Bir yazar, ona bakanlardan yalnızca birkaçının onu gerçekten göreceğini bilmelidir. »
101
« Resmi eğitim, aptallığı tedavi etmez; onu silahlandırır. »
102
« Halk, insanların kusurlarının toplamıdır.
Bundan gayrı her şey seçim vaadi konuşmasıdır. »
103
« Aptal, modası geçmediği müddetçe bir yanlıştan kolay kolay vazgeçmez. »
104
« Medeni bireyler, medeniyetin sonuçları değil, onun nedenleridir. »
105
« Modern gürültü ruhu sağırlaştırıyor. »
106
« Gerçek okuma bir kaçıştır.
Diğer türlüsü ise bir uğraştır. »
107
« İnsan daima arzunun peşinde koşar ve yalnızca nostaljiyi yakalar. »
108
« Hukuk, zulüm uygulamanın en pratik yoludur. »
109
« Modern metropol, bir şehir değildir; bir illettir. »
110
« İncil ve Komünist Manifesto gerilemekte; dünyanın geleceği ise Coca-Cola ve pornografinin hakimiyetinde görünüyor. »
111
« Mutlu bir varoluş, en az erdemli olan kadar örnek bir modeldir. »
112
« Hristiyanlığın ortadan kaybolduğu yerde; açgözlülük, haset ve şehvet kendilerini haklı çıkarmak için binlerce ideoloji icat etti. »
113
« Karmaşık fikirler ve çamurlu göletler birbirine benzer bir şekilde derin gözükürler. »
114
« Ritüel, kutsal bir enstrümandır. Her yenilik ise bir küfürdür. »
115
« Yüce aristokrat, kalesinde oturan bir feodal lord değil, hücresinde tefekküre dalan bir keşiştir. »
116
« Felsefe, yazınsal bir türdür. »
117
« Bugünlerde uygarlık, soyu tükenmiş bir türün icadı gibi duruyor. »
118
« Kültürlü insan, hoşgörüsüz olmak zorundadır. »
119
« İyimserlik, ilerlemeye duyulan inanç değil, mucizeye duyulan bir umuttur. »
120
« Topluma faydalı olmak, ancak bir fahişenin hırsı veya bahanesi olabilir. »
121
« Irkçı huzursuzdur, çünkü içten içe ırkların eşit olduğundan kuşku duyar. Anti-ırkçı rahatsızdır, çünkü gizliden gizliye öyle olmadıklarından şüphe duyar. »
122
« Kamuya ilişkin hiçbir gaye, zeki bir insanın sonsuz sadakatini hak etmez. »
123
« Tam bir ifade özgürlüğü bile yetenek eksikliğini telafi etmez. »
124
« Politika, boş ruhların meşgalesidir. »
125
« Nezaketin fazlası felç ediyor; azı ise vahşileştiriyor. »
126
« Tanrı'nın gazabından ziyade gülümsemesine inanıyorum. »
127
« Günümüzde kamuoyu, kişisel görüşlerinin toplamı değildir. Bilakis kişisel görüşler, kamuoyunun bir yansımasıdır. »
128
« Solun fikirleri, devrimleri doğuruyor. Devrimler de sağın fikirlerini doğuruyor. »
Çeviri çalışmalarıma destek ve bağışlarınız için:
Blog, Youtube ve sosyal medya hesaplarımdaki çeviri çalışmalarıma Patreon ile destek olabilirsiniz.
Çeviren: Mehmet Gündoğdu
mehmetgundogdu@outlook.com
mehmetgundogdu@outlook.com
Çok teşekkürler...
YanıtlaSil